وقتی صحبت از قرآن می شود بیشتر ما ذهنمان تصوری از معجزهُ جاویدان پیامبر اسلام وکتاب مقدس مسلمانان می سازد .هریک از ما دست کم یک جلد از آن را در منزل نگهداری کرده وبه آن احترام می کنیم.مسافرمان را با قرآن بدرقه کرده وباآن استخاره می کنیم در مجالس ترحیم چند آیه اش را تلاوت نموده وآن را زینت بخش سفره های عقد قرار می دهیم.دانش آموزان هم باید آن را به عنوان یک واحد درسی بگذرانند.گاهی اوقات هم چند آیه ای از آن را می خوانیم.البته در ماه رمضان اهتمام بیشتری نشان می دهیم .بعضی از ما هم آرزو داریم خود یا فرزندانمان حافظ قرآن باشیم.برخی هم به دنبال خواص سوره ها هستیم.؛فلان سوره برای رفع درد چشم وآن یکی برای ایمنی از شر جانوران ودیگری برای ایمنی از زلزله مفید است.تعدادی دیگر که از صدای خوش بهره ای داریم با صوت زیبا ودلنشین آن را تلاوت می کنیم.
چنین نگاه عوامانه ای به قران نه فقط ظلم به آن که محروم ماندن ازدریای معارفی است که معجزهُ وحی به همراه دارد.گرچه همهُ مواردی که برشمردیم از جلوه های ارتباط یک مسلمان با کتاب مقدس خود است ولی توجه به این نکته لازم است که آیا نزول وحی برای همین بوده است وکارآیی کتاب خدا در حد تبرک جستن به آن خلاصه می شود؟به راستی توقع ما مسلمانان از معجزهُ جاویدان وحی چیست؟بد نیست نظر قرآن را هم بدانیم:
_قرآن که شکی در آن نیست هدایتی است برای پرهیزکاران .[1]
_ومااز قرآن آنچه را که شفا ورحمت برای مؤمنان است نازل می کنیم.[2]
آیات بسیاری مردم را به تفکر وتعقل در آیات الهی دعوت می کند .آیات دیگری موضوع تفکر را انسان ، آسمان ها وزمین معرفی می کند خلقت شتر را بهانهُ فکر کردن در عظمت خدا قرار می دهد.[3] گردش آسمان وزمین ،شب وروز، حرکت خورشید وماه در مدار مخصوص وده ها مورد دیگر چیزهایی است که ما به تفکر دربارهُ آن تشویق شده ایم.قرآن از ما می خواهد در خلقت خود بیندیشیم؛ از چه خلق شده ایم وعاقبت به کجا می رویم.ضعف وقدرت خود را در طول سال های زندگی به یاد آوریم[4] و...
قرآن حقیقت مرگ را برای انسان بیان کرده وآن را "زندگی" دیگر معرفی نموده برخلاف دیگران که آن را نابودی وفنا می پندارند.قرآن برای هدایت انسان از هیچ مثالی دریغ نکرده وحتی به پشه مثال زده است.[5] قرآن می خواهد انسان را به سوی سر منشأ خوبی ها وکمالات راهنمایی کند وبه او یاد آور شود که جز خالق یکتاد هیچ پناهی ندارد .به دنبال آرامش واقعی برای انسان است .معجزهُ وحی راه سعادت را تقوای الهی می داند واز مؤمنان می خواهد کوله بار سفر آخرت را از توشهُ تقوا پر کنند.[6]به امت های پیشین مثال زده وعلت هلاکت هر یک را یاد آور شده تاپندی برای مؤمنان وعبرتی برای بینایان باشد.
نگاه اجمالی به کلمات معصومان (ع) ما را با این معانی بیشتر آشنا می کند :
[1] بقره/2-
[2] اسراء/82-
[3] غاشیه/17-
[4] روم/54-
[5] بقره/26-
[6] بقره/197-
_کتاب خدا ریسمانی است کشیده از آسمان تا به زمین که ارتباط با خدا بدان وابسته است.پیامبر اکرم(ص)[1]
_قرآن را حد ونهایتی است وفوق هر حد ونهایتش حد ونهایتی دیگر است ،شگفتی های قرآن بی پایان است وتازگی های آن کهنگی ندارد.پیامبر اکرم(ص)[2].
_قرآن کتاب خداست کتابی که از گذشتگان وآیندگان شما درآن آمده ،حل وفصل کشمکش ها ی شما در آن است ،حق را از باطل جدا می کند.حقیقتی است که شوخی بدان راه ندارد.هر کس هدایت را در غیرآن بجوید به ضلالت افتد.حکمت وصراط مستقیم است وغرض وهوس نتواند که تغییرش دهد.باگذشت زمان کهنگی نمی پذیرد .چراغ روشنی دارد که نور هدایت وعلم می دهدوراهنمای خوبی هاست.دانشمند از تفکر در آن سیر نمی شود.هر که بدان عمل کند پاداش یابد وهرکه مردم را بدان خواند به راه راست هدایت کرده است.[3]
_نور مطلقی است که غروب نداردچراغ روشنی که خاموش نمی شود دریای پهناوری که عمقش پیدا نیست راه مستقیمی است که رهروانش را گمراه نمی سازد.بیان واضح وروشنگری که اصول ودلایل آن خلل ناپذیر است.داروی شفابخشی که با آن از درد وبیماری ترسی نیست.مایهُ عزت وسربلندی است ویارانش خوار وزبون نشوند ...کتابی است که خداوند آن را سیراب کنندهُ تشنگان علم ،بهار دل های فقیهان ودانشمندان وآخرین مقصد پاکان ونیکان قرار داده است.[4]
_قرآن زندهُ جاوید است وهرگز از بین نمی رود .همچون شب وروز در همه زمان آمد وشد دارد .سیری چون آفتاب دارد وهمان سان که به مسلمانان صدر اسلام روشنی بخشید به آیندگان نیز روشنی بخش خواهد بود...قرآن برای مردم یک عصر وزمان نازل نشده بلکه برای همهُ زمان ها وهمهُ مردم نازل شده وبدین سبب همیشه نور است وبرای مردم هر زمان ودر هر لحظه ای تازگی دارد .[5]
به راستی برخورد ما با قرآن تاچه اندازه نزدیک به چیزی است که خود قرآن ومفسران واقعی آن (معصومان علیهم السلام)خواسته اند؟آیا فاصلهُ زیاد ما با قرآن نیست که سبب گردیده پیامبر عزیز زبان به شکوه بگشاید وبفرماید:"یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجوراً"[6]؟با توجه به اینکه زبان قرآن عربی است وما به زبان دیگری سخن می گوییم تا چه اندازه خود را برای فهم معانی دلنشین آن آماده کرده ایم وچقدر عموم مردم را برای استفاده از مفاهیم حیات بخش آن راهنمایی نموده ایم ؟
به امید توفیق بهره مندی روز افزون ما وجامعهُ ما از قرآن.
[1] فضایل القرآن،دارمی-
[2] کافی کتاب فضل القرآن ،کلینی-
[3] همان-
[4] نهج البلاغه،خطبه 198-
[5] عیون اخبار الرضا ،چاپ سنگی ،ص239-
[6] فرقان/30- التحریر و التنویر، ج1
